Schaakstuk, gekocht voor een fooi, is tonnen waard
Een schaakstuk dat voor 5 pond in een antiekwinkel werd gekocht, blijkt vele tonnen waard te zijn. Het speelstuk, dat jarenlang weggestopt lag in een laatje, blijkt een verloren gewaand onderdeel te zijn van het beroemde Lewis-schaakspel.
Het Lewis-schaakspel werd begin 19e eeuw gevonden op het gelijknamige eiland van de Buiten-Hebriden voor de Schotse kust. Het is een van de oudste Europese schaakspelen: waarschijnlijk is het in de 12e of 13e eeuw gemaakt in Noorwegen.
Hoe de speelstukken precies werden ontdekt en waardoor ze in Schotland eindigden, is niet bekend. Gezien hun ongeschonden staat gaat het waarschijnlijk om handelswaar, die mogelijk na een middeleeuwse schipbreuk aangespoelde.
In totaal werden 93 stukken van walrusivoor gevonden, bijna vier complete spelen. Enkele stukken zijn tegenwoordig topstukken van het National Museum of Scotland, het leeuwendeel van de vondst belandde in het British Museum. Vijf stukken raakten echter kort na de vondst vermist.
De Lewis-schaakstukken zijn de best bewaard gebleven middeleeuwse schaakstukken en voorbeelden van romaanse ivoorsnijkunst van de allerhoogste kwaliteit. In de twaalfde eeuw kwam het schaken vanuit Arabië via Sicilië en Spanje naar Europa. De Vikingen dreven rond de Middellandse Zee handel met de Arabieren en introduceerden het schaakspel al vroeg in Scandinavië.
De Lewis-schaakstukken vormen het eerste schaakspel met een volledig Europese signatuur; de loper is bijvoorbeeld al als bisschop afgebeeld en niet meer als olifant zoals in de Arabische wereld gebruikelijk was.
De opa van de huidige eigenaar trof dit stuk in 1964 aan in een winkel in Edinburgh. Hij noch de verkoper moet de waarde ervan hebben onderkend, want het verdween als een curieus poppetje in een laatje. Slechts af en toe werd het uitgepakt om even te bewonderen.
“Mijn moeder vond het een mooi en interessant beeldje”, laat de eigenaar weten. “Ze meende dat het speciaal was, misschien wel magisch.”
Recentelijk legde de eigenaar het beeldje voor aan een taxateur van Sotheby’s. Die zag meteen dat het ging om een schildknaap uit het Lewis-spel, vergelijkbaar met de moderne loper.
“Meestal moeten we vertellen dat een object weinig waarde heeft”, zegt hij tegen The Independent. “Maar nu zei ik: jeetje, het is een van de Lewis-schaakstukken.”
Het 9 centimeter grote stuk is onlangs in juli geveild. De eerste keer dat dat gebeurde met een Lewis-stuk. De waarde werd getaxeerd tussen de 600.000 en 1 miljoen pond.
duur lopertje
Het stuk bracht 735.000 pond op. Dat is ongeveer € 820.000
Bron: NOS nieuws,
Tijdschrift Vind nr. 35, 2019
Interessant artikel Herman, leuk!
Het Lewis-schaakspel is een van de mooiste schaakspellen ter wereld (vind ik tenminste). Ik heb er een in mijn werkkamer staan. De loper is aanmerkelijk mooier dan die op de foto, maar waarschijnlijk geen 800.000 euro waard. De achterkant van de schaakstukken hebben een motief dat alleen in Noorse kerkdeuren terug te vinden is. Een kleine duizend jaar geleden teisterden de Vikingen de westkust van Europa, inclusief die van Schotland en Ierland. Ze zijn ook op het voormalige eiland Wieringen geweest. Tijdens die tochten zijn de Vikingen langs de Hebriden gevaren, de eilandengroep ten westen van Schotland. Het noordelijke eiland… Lees verder »
Hoe bijzonder Co! Als ik je goed begrijp is het de moeite waard om daar eens te gaan kijken. Zelf vind ik het bijzonder dat er 93 schaakstukken gevonden zijn destijds. Van IJsland is bekend dat de “schaakdichtheid ” daar heel hoog is. Maar ik kan mij niet voorstellen dat de Vikingen aan bord van hun schepen schaakten. Denk niet dat daar de tijd voor gemaakt werd. Was het handelswaar? Was het bestemd voor andere Vikingen die elders in Europa gevestigd waren? Grappig dat onze wereldkampioen uit Noorwegen komt. Zal zijn talent dan toch genetisch bepaald zijn? En Co, als… Lees verder »