Ik kreeg wat stukken uit het archief van Rob Bijpost waarin onderstaand artikel handelend over het ontstaan van schaakclub Aartswoud.

Het is eind 1937; de geestdrift en hartstocht voor het spel “schaken” is na de nederlaag van “onze” wereld kampioen Dr. Max Euwe tegen Dr. Alexander Aljechin wat getaand. Echter niet in een klein dorpje in West-Friesland, gelegen onder de oksel van de Westfriese Omringdijk, Edaertswoud, Aertswout, Aardswoud of Aartswoud geheten, want over de spelling is men het nu nog niet eens.

Op de Gouwe speelt de jonge Jan Zander al wekelijks tegen de wat oudere Piet Langedijk en zeker om de 14 dagen tegen zijn leeftijdgenoot Evert Nieuweboer. Deze en nog wat andere jongelieden zijn lid van de gymnastiekvereniging in Aartswoud, waar op dinsdagavond in de achterzaal van het café tegenover de kerk de spieren soepel en sterk worden gehouden. Op weg daarheen komt de jeugd langs het huis van onderwijzer Noë. Deze heeft “modern” de gordijnen open, waardoor ze hem vaak met peinzend gebogen hoofd achter het bord zonder tegenstander kunnen zien zitten. Dezelfde is nog wel eens aanwezig in de voorzaal, om een biljartje te leggen, als de jeugd na afloop van de gym huiswaarts keert.

Zodoende komt het een keer tot een uitdaging op de 64 velden en reeds de daarop volgende week speelt Noë een simultaan tegen deze jeugd die, grotendeels beginners, een flink pak slaag krijgt. Maar de vonk van het spel is overgeslagen en zal, nu eens fel en soms wat minder fel, blijven gloeien, 50 jaar lang en zeker nog langer in de toekomst. Er is gezaaid en de oogst zou volgen.

Onder voorzitterschap van D.F. Noë wordt de formele oprichting van schaakvereniging ‘Aartswoud’ een feit. Daaraan voorafgegaan is nog een stukje in de krant en in diezelfde krant een advertentie, waaruit duidelijk blijkt dat de datum van oprichting is geweest: donderdag 9 december 1937.

In die tijd begint de avond met een partij voor de interne competitie en daarna besteedt men tijd aan de theorie – puzzels en opgaven met behulp van diagrammen -, verzorgd door Noë, die wegens zijn te sterke spel niet in de interne competitie mee speelt. Hij is wel bijna altijd aanwezig en staat met raad en daad voor iedereen klaar. Is er echter een wedstrijd tegen een andere club dan speelt hij wel degelijk mee, natuurlijk aan het eerste bord.

Peter Couwenhoven